W 2023 roku do wykorzystania będą pełne 24 dni pracy zdalnej okazjonalnej. Ani z przepisów kodeksu pracy, ani z ustawy nowelizującej nie wynika, że uprawnienie do wnioskowania o taką pracę rozliczane ma być proporcjonalnie do okresu obowiązywania tych regulacji.

Praca zdalna okazjonalna to praca wykonywana w miejscu wskazanym przez pracownika i zaakceptowanym przez pracodawcę, realizowana na wniosek pracownika w maksymalnym wymiarze 24 dni w roku kalendarzowym. Jej wyróżnienie staje się o tyle istotne, że wyłączono w stosunku do pracy okazjonalnej znaczną liczbę zarówno formalności związanych ze stosowaniem pracy zdalnej, jak również obowiązek zapewnienia pracownikowi narzędzi pracy lub rozliczania kosztów używania własnych narzędzi i m.in. zwrotu wydatków na prąd oraz usługi telekomunikacyjne. Konkretnie, nie stosuje się  art. 67(19)-67(24) oraz art. 67(31) par. 3 kodeksu pracy, czyli także (poza rozliczeniem kosztów):

• nie wprowadza się zapisów o niej do umów o pracę,
• nie ma pracowników uprzywilejowanych, których wniosek o pracę zdalną okazjonalną pracodawca musi uwzględnić,
• nie określa się jej zasad w porozumieniu z organizacją związkową lub regulaminie pracy zdalnej ani w porozumieniu z pracownikiem (jedynie ustala się z pracownikiem kwestie wykonywania kontroli pracy),
• nie wpływa na treść informacji o warunkach zatrudnienia z art. 29 k.p.

Ważne: Przy pracy okazjonalnej nie wyłączono wszystkich przepisów dotyczących pracy zdalnej „zwykłej” - trzeba m.in. przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego (może być to ocena uniwersalna dla poszczególnych grup stanowisk pracy zdalnej), określić procedury ochrony danych osobowych na potrzeby pracy zdalnej.

Praca zdalna okazjonalna została ustalona na maksymalnie 24 dni w roku. Są to dni pracy wynikające z rozkładu czasu pracy. Praca zdalna przekraczająca ten wymiar w roku musiałaby być połączona ze stosowaniem wszystkich tych regulacji, które przy pracy okazjonalnej są wyłączone.

Brak rozliczenia proporcjonalnego

Nowe przepisy kodeksu pracy dotyczące pracy zdalnej okazjonalnej nie wprowadzają zasady rozliczenia ilości dni tej pracy proporcjonalnie do okresu zatrudnienia.

Przykład: Pracownik zostanie zatrudniony 1 lipca 2023 r. na okres roku. Przed tym dniem osoba ta prowadzi działalność gospodarczą, nie pozostawała od kilku lat w zatrudnieniu w oparciu o stosunek pracy. Wskazana osoba będzie miała prawo do pełnych 24 dni  pracy okazjonalnej (oczywiście, gdy złoży wniosek, a pracodawca wyrazi na realizowanie pracy w sposób zdalny zgodę) w 2023 r., jak też będzie mieć prawo do 24 dni w 2024  r. pomimo tego, że każdym z tych lat pozostaje u pracodawcy w zatrudnieniu jedynie przez okres sześciu miesięcy.

Rok wejścia w życie przepisów o pracy zdalnej okazjonalnej

Przepisy o pracy zdalnej, w tym pracy okazjonalnej zaczną obowiązywać 7 kwietnia 2023 r., od którego to dnia będą mogły być realizowane wnioski o wykonywanie pracy w tej formie. Przepisy przejściowe ustawy nowelizującej nie odnoszą się do zagadnienia liczby dni pracy okazjonalnej w roku wejścia ich w życie. Oznacza to, że nie ma podstaw do przyjęcia jakiegokolwiek ograniczenia ich ogólnej, rocznej liczby w związku z tym, że regulacje te obowiązywać będą w 2023 r. niecałe dziewięć miesięcy. Maksymalna liczba dni pracy zdalnej okazjonalnej wynosi w tym roku 24.

Ważne: W żaden sposób na liczbę dni pracy okazjonalnej w 2023 r. nie wpłynie ewentualne wykonywanie pracy zdalnej w oparciu o przepisy ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Podstawa prawna:

• art. 67(33) ustawy z 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw - w brzmieniu obowiązującym od 7 kwietnia 2023 r. (Dz.U. z 2023 r., poz. 240 ze zm.)

Wysokość grzywny skarbowej jest zależna od minimalnego wynagrodzenia. W tym roku wzrasta ono dwukrotnie. Pierwsza podwyżka miała miejsce w styczniu, druga nastąpi w lipcu. W związku z tym, ubezpieczeni, korzystający z polis skarbowych, powinni rozważyć zwiększenie sumy ubezpieczenia w związku ze wzrostem kar – zwłaszcza, jeśli chcą mieć taki poziom ochrony, jak w ubiegłym roku.

Płaca minimalna wzrosła od 1 stycznia o 16 proc. w porównaniu z zeszłym rokiem, a w lipcu czeka nas kolejna podwyżka, która spowoduje, że będzie ona aż o 20 proc. wyższa niż w 2022 r. Jedną z konsekwencji jest wzrost wysokości grzywien z tytułu wykroczeń i przestępstw skarbowych. Oznacza to, że dziś maksymalna kara za przestępstwo skarbowe wynosi 33,5 mln zł, a od lipca będzie to ponad 34,5 mln złotych. Maksymalna kara za wykroczenie skarbowe z kolei to 34 900 zł, a od 1 lipca 2023 wyniesie 36 tys. zł.

Zmiany i trudności interpretacyjne rodzą potrzebę ochrony ubezpieczeniowej

Im więcej zmian w przepisach podatkowych i więcej trudności interpretacyjnych, tym większe ryzyko popełnienia błędów. Tymczasem w ostatnich latach istotnych zmian w systemie podatkowym było sporo. Do tego z roku na rok kontrole skarbowe są coraz bardziej skuteczne.

Skutkiem tego jest wzrost ryzyka popełnienia błędów, których konsekwencje mogą być kosztowne. Na rynku dostępne są polisy skarbowe, które pozwalają zabezpieczyć się na ten wypadek.

Suma ubezpieczenia powinna odzwierciedlać wysokość kar

Górną granicą odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń jest suma ubezpieczenia. Jeśli jest ona zbyt niska, to nie wystarczy na zrefundowanie nałożonych kar oraz kosztów pomocy prawnej.

Polisy skarbowe zwykle aranżuje się w formie grupowej, więc każdy kogo dotyczy to ryzyko może z polisy skorzystać. W praktyce najczęściej są to członkowie zarządu, dyrektorzy odpowiedzialni za finanse i podatki w spółce, księgowi.

Jak działa ubezpieczenie skarbowe?

Głównym zadaniem polisy skarbowej jest zabezpieczenie ubezpieczonego przed finansowymi konsekwencjami błędów lub zaniechań w wykonywanych czynnościach księgowych.

Umowa ubezpieczenia, co do zasady, zakłada wsparcie w dwóch obszarach. Po pierwsze, w kwestii odpowiedzialności cywilnej pracownika wobec pracodawcy z tytułu uchybień zawodowych, czyli za błędy popełnione przy wykonywaniu czynności księgowych, przy czym dotyczy to również osób zatrudnionych na podstawie kontraktu menedżerskiego lub umów cywilnoprawnych.

Po drugie, ubezpieczony może liczyć na wsparcie finansowe dotyczące kosztów związanych z postępowaniami karnoskarbowymi. Są to m.in. koszty obrony,  sądowe, stawiennictwa, opinii prawnych. A co najważniejsze – zakładają refundację nałożonych kar i grzywien.

Polisy te w zakresie ochrony prawnej nie zawierają wyłączenia winy umyślnej osoby ubezpieczonej. W przeciwnym wypadku ubezpieczenie mogłoby nie spełnić swojej podstawowej funkcji, gdyż zdecydowana większość spraw podatkowych kończy się orzeczeniem winy umyślnej.

Zwiększenie sumy ubezpieczenia, nawet o 20 proc., nie oznacza proporcjonalnego wzrostu składki.

Kogo może chronić polisa skarbowa?

Ochroną ubezpieczeniową w polisie skarbowej objęte są osoby wykonujące czynności księgowe oraz czynności kadrowe w przedsiębiorstwie lub instytucji, jak również osoby wykonujące funkcje zarządcze i nadzorcze w tym zakresie (czyli są to np. członkowie zarządu odpowiedzialni za sprawy finansowe i kadrowe, dyrektorzy finansowi czy prokurenci).

Ubezpieczenie skarbowe może zostać zawarte w dwóch formach: bezimiennej – co do zasady polisę taką zawiera firma dla swoich pracowników oraz imiennej – w tym przypadku osoby wykonujące np. czynności księgowe mogą zawrzeć taką polisę indywidualnie.

Podstawa prawna:

• art. 46 i nast. ustawy z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 859 ze zm.)

Ulga sponsoringowa obowiązuje od 1 stycznia 2022 roku, jednak nadal wiele przedsiębiorców nie jest świadomych, że może z niej skorzystać. Ulga sponsoringowa obejmuje koszt finansowania działalności sportowej, kulturalnej oraz wspierającej szkolnictwo wyższe i naukę.

Ulga na sponsoring weszła w życie 1 stycznia 2022 roku. Podatnicy mogą zatem korzystać z tego rozwiązania począwszy od rozliczenia PIT za 2022 rok.

Kto może skorzystać z ulgi sponsoringowej?

Podatnikami, którzy mogą skorzystać z ulgi na sponsoring są:

• podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych według skali podatkowej,
• podatnicy opodatkowani 19-proc. podatkiem liniowym,
• podatnicy opodatkowani podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Warunkiem skorzystania z ulgi jest ponoszenie wydatków na działalność sportową, która określona jest jako finansowanie:

• klubu sportowego, o którym mowa w art. 28 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie, na realizację celów wskazanych w art. 28 ust. 2 tej ustawy;
• stypendium sportowego. Chodzi tu o finansowane przez podatnika jednostronne, bezzwrotne świadczenie pieniężne, które jest przyznawane przez jednostki samorządu terytorialnego, ministra właściwego do spraw kultury fizycznej, organizacje pożytku publicznego lub kluby sportowe, za osiągnięcie określonego wyniku sportowego lub umożliwiające przygotowanie się do imprezy sportowej;
• imprezy sportowej niebędącej masową imprezą sportową.

Odliczyć od dochodu można maksymalnie 50 proc. takich wydatków. Podatnicy skorzystają jednak z ulgi pod warunkiem, że wydatki, które ponoszą na działalność sportową, będą stanowiły dla nich jednocześnie koszty uzyskania przychodu. To wydaje się być pozornie prostym warunkiem, wszak przedsiębiorcy najczęściej ponoszą takie wydatki w celu osiągnięcia przychodu lub jego zachowania czy zabezpieczenia. Tu jednak pojawia się kwestia związana z tym, że w przypadku finansowania np. klubów sportowych stosowane są najczęściej dwa rozwiązania - darowizna lub sponsoring. W przypadku darowizny nie można mówić o koszcie uzyskania przychodu, ponieważ ustawa wprost zakazuje ujęcia darowizn w kosztach poza niektórymi darowiznami żywności. O koszcie można jednak mówić w przypadku sponsoringu.

Koszty i odliczenie od dochodu

Podatnik, który ponosi wydatki związane finansowaniem działalności sportowej, zaliczy je w koszty uzyskania przychodu, a dodatkowo odliczy 50 proc. ich wysokości od dochodu w zeznaniu rocznym. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty. Dla celów rozliczenia ulgi konieczne jest zebranie faktur i dowodów potwierdzających poniesienie wydatku i odliczenie ich w zeznaniu rocznym (PIT-36, PIT-36L, CIT-8). Nie ma możliwości skorzystania z ulgi na etapie zaliczek na podatek dochodowy. Pierwszym rokiem, za który przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulgi, jest rok 2022, a zatem w zeznaniach składanych w 2023 roku.

Podstawa prawna:

• art. 26ha ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2647 ze zm.)
• art. 18ee ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2587 ze zm.)

Z okazji nadchodzących Świąt Wielkanocnych składamy Państwu najserdeczniejsze życzenia zdrowia, szczęścia i radości, samych słonecznych dni oraz sukcesów w życiu prywatnym i zawodowym.

31 marca 2023 r. Ministerstwo Finansów, na stronie www.gov.pl w zakładce Aktualności / Ostrzeżenia i wyjaśnienia podatkowe, opublikowało Objaśnienia podatkowe z 30 marca 2023 r. dotyczące formy wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dla podatników podejmujących działania termomodernizacyjne obowiązują dwie formy wsparcia:

• ulga termomodernizacyjna,
• zwolnienie od podatku.

Z ulgi termomodernizacyjnej mogą korzystać podatnicy, którzy podatek dochodowy od osób fizycznych obliczają:

• według skali podatkowej (art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych),
• według 19-proc. stawki podatku (art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych),
• w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Ulga polega na odliczeniu od podstawy obliczenia podatku (w przypadku podatników opodatkowanych według skali podatkowej oraz jednolitej 19-proc. stawki podatku) lub od przychodu (w przypadku podatników opodatkowanych w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych) wydatków poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.

Przedsięwzięcie termomodernizacyjne jest zdefiniowane i oznacza:

• ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych,
• ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki mieszkalne, do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków,
• wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków mieszkalnych,
• całkowitą lub częściową zamianę źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.

Ważne: Ulga termomodernizacyjna stanowi preferencję podatkową, co oznacza, że można z niej skorzystać po spełnieniu wszystkich określonych ustawowo warunków.

Do odliczenia uprawnia tylko wydatek, który znajduje się w wykazie zamieszczonym w rozporządzeniu ministra inwestycji i rozwoju w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych.

Wysokość wydatków termomodernizacyjnych ustala się na podstawie faktur wystawionych przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku.

W ramach ulgi termomodernizacyjnej podatnik może odliczyć tylko te wydatki z listy wydatków, które poniósł na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, którego jest właścicielem lub współwłaścicielem.

Podatnik musi zakończyć przedsięwzięcie termomodernizacyjne w okresie trzech kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniósł pierwszy wydatek dotyczący tego przedsięwzięcia.

Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 tys. zł w odniesieniu do wszystkich przedsięwzięć termomodernizacyjnych, które realizuje podatnik, z uwzględnieniem wszystkich budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których jest właścicielem lub współwłaścicielem. W przypadku podatników pozostających w związku małżeńskim, każdy z małżonków dysponuje odrębnym limitem w wysokości 53 tys. zł.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 129a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych  wolne od podatku są świadczenia, w szczególności dotacje oraz kwoty umorzonych pożyczek, otrzymane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, na przygotowanie dokumentacji oraz realizację przedsięwzięcia, w tym otrzymane ze środków udostępnionych bankom zgodnie z art. 411 ust. 10 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska. Obecnie realizowane są programy termomodernizacyjne „Czyste Powietrze”, „Mój Prąd”, „Moje Ciepło”. Dotacje udzielone w ramach tych programów korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego, otrzymanych środków podatnik nie jest obowiązany wykazać w zeznaniu rocznym.

Podstawa prawna:

• art. 21 ust. 1 pkt 129a, art. 26h ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2647 ze zm.)
• art. 11 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2540 ze zm.)
• rozporządzenie ministra inwestycji i rozwoju z 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 273 ze zm.).

W czasie pandemii Covid-19 urzędy skarbowe stawiały zarzuty karne podatnikom i trochę skracały sobie drogę. Przy zbiegu przestępstw podatkowych na podstawie kodeksu karnego skarbowego Urząd Skarbowy prowadził dochodzenie i kierował sprawę do sądu. A prawidłowo powinno być prowadzone śledztwo przez prokuraturę, która sporządza akt oskarżenia, dlatego że w sądzie mogło się okazać, że czynności te trzeba powtórzyć.

Więcej na ten temat w tekście w serwisie Prawo.pl >>

Jeżeli lekarz jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, a jednocześnie prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, może skorzystać z opodatkowania uzyskanych dochodów 19-proc. podatkiem liniowym. Usługi świadczone w ramach firmy muszą się jednak różnić od tych wykonywanych w ramach stosunku pracy.

Więcej na ten temat w tekście w serwisie Prawo.pl >>