13 marca 2023 r. w Dzienniku Ustaw pod poz. 471 opublikowano rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 6 marca 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dokumentacji pracowniczej.

Nowy skład akt osobowych pracownika 

W rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej (Dz.U. poz. 2369), w zmienianym par. 3 wskazano, że w skład akt osobowych pracownika będzie wchodzić 5 części (obecnie 4 części).

Dotychczasową część B akt osobowych pracownika - oświadczenia lub dokumenty dotyczące nawiązania stosunku pracy oraz przebiegu zatrudnienia pracownika, rozszerzono o potwierdzenie poinformowania pracownika o wprowadzeniu kontroli trzeźwości pracowników lub kontroli na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu, grupie lub grupach pracowników objętych taką kontrolą i sposobie jej przeprowadzania (art. 22(1c) par. 12 i art. 22(1e) par. 2 Kodeksu pracy) oraz o dokumenty dotyczące wykonywania pracy zdalnej.

Część E akt osobowych pracownika

W wyniku zmian rozszerzono akta osobowe pracownika o część E. W części E znajdą się dokumenty związane z kontrolą trzeźwości pracownika lub kontrolą na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu i obejmą:

• informacje dotyczące kontroli trzeźwości pracownika przeprowadzonej przez pracodawcę (art. 22(1c) par. 6 Kodeksu pracy),
• informację dotyczącą badania stanu trzeźwości pracownika przeprowadzonego przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego (art. 22(1d) par.10 Kodeksu pracy),
• informacje dotyczące przeprowadzonej przez pracodawcę kontroli pracownika na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu art. 22(1c) par. 6 i art. 22(1e) par. 2 Kodeksu pracy),
• informację dotyczącą badania pracownika na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu przeprowadzonego przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego (art. 22(1d) par.10 i art. 22(1f) par. 2 Kodeksu pracy).

Dokumenty znajdujące się w części E akt osobowych pracownika należy przechowywać w wydzielonych częściach dotyczących danej kontroli, którym przyporządkowuje się odpowiednio numery E1 i kolejne. Przechowywanie w porządku chronologicznym, numerowanie oraz tworzenie wykazu dokumentów ma dotyczyć każdej z tych części.

W związku z usunięciem z akt osobowych pracownika informacji związanej z kontrolą trzeźwości pracownika lub kontrolą pracownika na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu oraz z badaniem pracownika na obecność w jego organizmie alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu, przeprowadzonym przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego, należy usunąć całą wydzieloną część dotyczącą tej informacji, a pozostałym przyporządkować następujące po sobie numery.

Data wejścia w życie przepisów

Rozporządzenie wchodzi w życie  po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia, tj. 21 marca 2023 r., (z wyjątkiem zmian, w zakresie dokumentów dotyczących wykonywania pracy zdalnej, które wejdą w życie z dniem 7 kwietnia 2023 r.).

Pracodawcy zobowiązani są, w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie rozporządzenia, dostosować sposób przechowywania dokumentów, związanych z kontrolą trzeźwości pracownika oraz kontrolą na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu, zgromadzonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, do zmienionych przepisów.

Podstawa prawna

• rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 6 marca 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dokumentacji pracowniczej (Dz.U. poz. 471)

6 marca 2023 r. w Dzienniku Ustaw, pod poz. 422, opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 lutego 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie informacji podatkowych. W par. 3 w ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie informacji podatkowych wprowadzono zmiany w zakresie terminu przesyłania sporządzanych za rok podatkowy informacji o umowach zawartych z nierezydentami.

Kogo dotyczy obowiązek przekazywania informacji o umowach zawartych z nierezydentami

Zgodnie z art. 82 par. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (z wyjątkami określonymi ustawą) są obowiązane do sporządzania i przekazywania informacji, bez wezwania przez organ podatkowy, o umowach zawartych z nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia, informacje o umowach, sporządza się i przekazuje, jeżeli jedna ze stron tej umowy, bezpośrednio lub pośrednio, bierze udział w zarządzaniu lub kontroli drugiej strony umowy albo posiada udział w jej kapitale uprawniający do co najmniej 5% wszystkich praw głosu, lub inny podmiot, niebędący stroną umowy, równocześnie bierze udział, bezpośrednio lub pośrednio, w zarządzaniu lub kontroli podmiotów będących stronami umowy albo posiada udziały w kapitałach tych podmiotów uprawniające, w każdym z nich, do co najmniej 5% wszystkich praw głosu. Przy czym w tych przypadkach w informacjach uwzględnia się umowy, które zostały zawarte w roku podatkowym z tym samym nierezydentem, a suma należności albo suma zobowiązań wynikająca z tych umów przekroczyła równowartość 300.000 euro.

Informacje sporządza się również w przypadku gdy  nierezydent, będący stroną umowy, posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorstwo, oddział lub przedstawicielstwo, wówczas w informacjach uwzględnia się te umowy, w których jednorazowa wartość należności albo zobowiązań przekroczyła równowartość 5.000 euro. Informacje sporządza się przy założeniu, że podmiot obowiązany do sporządzenia i przekazania informacji wiedział lub mógł wiedzieć, przy zachowaniu należytej staranności, o fakcie posiadania takich udziałów lub o fakcie posiadania przez nierezydenta przedsiębiorstwa, oddziału lub przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wzór dokumentu

Obowiązujący wzór informacji o umowach zawartych z nierezydentami (ORD-U) stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia.

Przed zmianą, informację należało sporządzić za rok podatkowy i przesłać naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na adres siedziby albo miejsce zamieszkania podmiotu sporządzającego informację, w terminie trzech miesięcy, licząc od zakończenia tego roku podatkowego.

Termin przesyłania informacji o umowach zawartych z nierezydentami

Po zmianach, termin przesyłania informacji o umowach zawartych z nierezydentami (ORD-U) sporządzanych za rok podatkowy, został wydłużony z trzech do jedenastu miesięcy, licząc od zakończenia tego roku podatkowego.

Zmieniony termin przesyłania informacji ORD-U ma zastosowanie do informacji składanych za rok podatkowy rozpoczynający się po dniu 31 grudnia 2021 r.

Rozporządzenie, w zakresie zmian w terminie przesyłania informacji podatkowych ORD-U, weszło w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj. z dniem 21 marca 2023 r.

Podstawa prawna

• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 lutego 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie informacji podatkowych (Dz.U. poz. 422)
• art. 82 par. 1 pkt 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2022 r., poz. 2651 ze zm.)

Każdy przedsiębiorca, a także inne podmioty, w tym osoby uzyskujące przychody z najmu prywatnego muszą przestrzegać przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT). Niekiedy mają oni bowiem przekonanie, że z uwagi na przychody nieprzekraczające w roku podatkowym 200 tys. zł, przepisy tej ustawy ich nie dotyczą. Nic bardziej mylnego.

Wskazać tu można chociażby na treść art. 109 ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, że podatnicy, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, czyli w związku z nieprzekroczeniem owych 200 tys. przychodów, są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. Sankcja, która grozi za niewypełnienie tego obowiązku, jest wskazana w art. 109 ust. 2 ustawy o VAT. I tak, w przypadku stwierdzenia, że podatnik nie prowadzi ewidencji, o której mowa w ust. 1, albo prowadzi ją w sposób nierzetelny, a na podstawie dokumentacji nie jest możliwe ustalenie wartości sprzedaży, organ podatkowy określi, w drodze oszacowania, wartość sprzedaży opodatkowanej i ustali od niej kwotę podatku należnego. Jeżeli nie można określić przedmiotu opodatkowania, kwotę podatku ustala się przy zastosowaniu stawki 23 proc.

Definicja podatnika VAT

To, iż każdego dotyczą przepisy ustawy o VAT, wynika w sposób oczywisty z treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak widać, w przepisie tym jest mowa o samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej, co w pierwszej chwili nasuwałoby skojarzenie, że jeśli ktoś nie prowadzi zarejestrowanej działalności gospodarczej, nie ma żadnych obowiązków wynikających z ustawy o VAT. Należy jednak zauważyć, że definicja działalności gospodarczej, o której mowa we wskazanym ustępie 2, jest bardzo szeroka. Czytamy w niej, że działalność ta obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W definicji tej pojawia się  określenie ,,towary”, przez które w świetle ustawy o VAT, a dokładniej jej art. 2 pkt 6,  rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Oznacza to, że działalnością gospodarczą w myśl przepisów ustawy o VAT jest nie tylko zarejestrowana działalność gospodarcza, ale też na inne przejawy aktywności, chociażby czerpanie przychodów z najmu. To, jakich czynności nie uważa się zaś za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, jest określone w art. 15 ust. 3. Wymienione są tu między innymi przychody ze stosunku pracy.

Na uwadze trzeba mieć także treść art. 16 i 17 ustawy o VAT, które dotyczą zdecydowanie rzadziej występujących sytuacji. Tytułem przykładu, wspomniany art. 16 ustawy o VAT stanowi, że podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, niebędące podatnikami, o których mowa w art. 15, dokonujące okazjonalnie wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu.

Prawo do zwolnienia z VAT z uwagi na limit 200 tys. zł

Jak widać, definicja podatnika VAT, a co za tym idzie – podmiotu obowiązanego do stosowania przepisów tej ustawy – jest bardzo szeroka i co do zasady każdy przedsiębiorca i każda osoba, która spełnia przesłanki prowadzenia działalności gospodarczej, jest podatnikiem VAT. Nie oznacza to jednakże, że musi być podatnikiem czynnym, czyli zobowiązanym do rozliczania tego podatku. Może być bowiem podatnikiem zwolnionym. Warunki zwolnienia lub braku prawa do takiego zwolnienia są konkretnie wskazane w ustawie o VAT. Podstawowe znaczenie dla kwestii zwolnienia z VAT ma treść art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym  zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 tys. zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Do tego limitu nie wlicza się także sprzedaży towarów czy usług, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1-3 ustawy o VAT. Tytułem przykładu, w punkcie 3 wymieniona jest odpłatna dostawa towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. Na szczególną uwagę zasługuje jednak punkt 2 wskazanego art. 113 ust. 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym do limitu 200 tys. nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

• a) transakcji związanych z nieruchomościami,
• b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
• c) usług ubezpieczeniowych,

- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Jak widać, w punkcie tym wskazane są trzy wyjątki, kiedy to czynności, co do zasady, zwolnione z VAT, należy zliczać do ogólnej kwoty 200 tys. zł. Jedna z nich dotyczy przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze oraz świadczących usługi najmu prywatnego.

Ważne: Na potrzeby VAT zlicza się bowiem wartość sprzedaży z działalności z wartością sprzedaży z tytułu świadczenia usług najmu. Nierzadko zaś osoby takie, przekazując do biura rachunkowego prowadzenie rozliczeń podatkowych swych jednoosobowych działalności, nie informują tegoż biura o tym, że świadczą usługi najmu prywatnego. I o ile wydawałoby się, że z tytułu samych przychodów z działalności podatnik może nadal korzystać ze zwolnienia, to po zsumowaniu ich z przychodami z najmu – sytuacja może być zupełnie inna, może bowiem dojść do przekroczenia limitu zwolnienia z VAT, ze wszelkimi konsekwencjami tego stanu rzeczy.

Jak liczyć limit?

Limit 200 tys. jest tzw. limitem rocznym. Podatników rozpoczynających działalność w trakcie roku dotyczy zaś treść art. 113 ust. 9 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez takiego podatnika, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 200 tys. zł. Kolejny ustęp stanowi zaś, że jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę 200 tys. zł, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Brak prawa do skorzystania ze zwolnienia z VAT

Na koniec podkreślamy jeszcze, że nie każdy przedsiębiorca ma prawo do zwolnienia z VAT z uwagi na nieprzekroczenie wskazanego wyżej limitu 200 tys. zł. W art. 113 ust. 13 ustawy o VAT wskazane są sytuacje, gdy mimo nieprzekroczenia limitu 200 tys. zł zwolnienie z VAT nie może być zastosowane. Wskazać tu można między innymi podmioty świadczące usługi prawnicze czy w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego. 

Podstawa prawna:

art. 15, 16, 17, 113 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.  Dz.U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.)

Warunkiem zwolnienia z podatku darowizny pieniężnej w kręgu najbliższej rodziny jest udokumentowanie wpłaty na rachunek obdarowanego w sposób zapewniający identyfikację obdarowanego i darczyńcy, czyli przelewem bankowym lub przekazem pocztowym – stwierdził w uchwale 20 marca 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny, rozstrzygając jednoznacznie wieloletnie spory podatników z fiskusem o sposób przekazywania darowizn. 

Więcej na ten temat w tekście w serwisie Prawo.pl >>

Rozliczając PIT za 2022 rok, podatnicy mogą przekazać większą część swojego rocznego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego (OPP). Obecnie może to być 1,5 proc. podatku. Wcześniej – 1 proc. Aby urząd skarbowy mógł przekazać środki OPP, podatnik musi zapłacić podatek należny wynikający z PIT za 2022 r. w pełnej wysokości do 30 czerwca 2023 r. Aby otrzymać środki z 1,5 proc. podatku, OPP powinny zgłosić do urzędu skarbowego aktualny rachunek bankowy. Organizacje, które tego nie zrobiły, mają czas do 30 czerwca 2023 r.

Podatnik rozliczający PIT za 2022 rok może zadeklarować przekazanie 1,5 proc. swojego podatku dla dowolnie wybranej OPP, która znajduje się w wykazie organizacji uprawnionych do otrzymania 1,5 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych za 2022 r. w 2023 r.

Ważne: Podatnik, który korzystał z tej możliwości w ubiegłym roku i chce złożyć zeznanie podatkowe za 2022 r., w usłudze Twój e-PIT będzie miał wstawiony w zeznaniu nr KRS organizacji, którą ostatnio wspierał (o ile jest ona nadal uprawiona do otrzymywania 1,5 proc. podatku), ale może tę organizację zmienić. Podatnik może też wskazać cel szczegółowy, jeżeli chce, żeby jego środki przez organizację były odpowiednio wykorzystane.

1,5 proc. podatku emeryta lub rencisty

Emeryt lub rencista, który chce przekazać 1,5 proc. podatku na rzecz OPP, może wskazać wybraną organizację w zeznaniu PIT-37 lub PIT-36. Może też złożyć oświadczenie PIT-OP. Wówczas urząd skarbowy przekaże wskazanej organizacji 1,5 proc. podatku należnego wykazanego w deklaracji PIT-40A przygotowanej przez organ rentowy. Rozwiązanie to dotyczy emerytów i rencistów, dla których podatek obliczony przez organ rentowy w PIT-40A jest ich podatkiem rocznym i nie złożyli zeznania PIT-37 lub PIT-36. PIT-OP złożony do 2 maja 2023 r. będzie obowiązywał na kolejne lata. Emeryt lub rencista będzie też mógł w kolejnych latach wycofać lub zmienić wyrażoną w tym roku zgodę na przekazanie OPP.

Urząd skarbowy przekaże środki OPP, jeśli podatnik zapłacił w terminie należny podatek

Warunkiem przekazania środków dla OPP jest zapłata przez podatnika podatku należnego w pełnej wysokości nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od upływu terminu dla złożenia zeznania podatkowego. Aby urząd skarbowy mógł przekazać OPP środki z zeznania za 2022 r., podatnik musi zapłacić podatek do 30 czerwca 2023 r. Zapłacony podatek jest podstawą obliczenia kwoty, która ma być przekazana na rzecz OPP.

OPP powinna zgłosić do urzędu skarbowego aktualny rachunek bankowy

Warunkiem przekazania środków dla OPP jest również zgłoszenie przez organizacje aktualnego rachunku bankowego do właściwego urzędu skarbowego. OPP, które chcą w tym roku otrzymać środki z PIT, powinny to zrobić do 30 czerwca 2023 r.

Organizacje, które w ubiegłych latach zgłosiły do urzędu skarbowego numer rachunku bankowego jako właściwy do przekazania środków z PIT i jest on nadal aktualny, nie muszą podejmować żadnych czynności.

Podstawa prawna:

• art. 45c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2647 ze zm.)