21 lutego 2023 r. opublikowano ustawę z 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej. Ustawa wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia tj. 22 maja 2023 r.

Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesiebeneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Mianem świadczenia określa się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione nabeneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną, albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnieze statutem i listą beneficjentów.

Fundator określa w statucie (forma aktu notarialnego) szczegółowy cel fundacji rodzinnej. W założeniach fundacja rodzinna stanowi podmiot, którego zadaniem jest zarządzanie rodzinnym majątkiem i jego ochrona przed negatywnymi skutkami sukcesji. Fundatorem fundacji rodzinnej może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która złożyła oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej, w akcie założycielskim albo w testamencie, przy czym prawa i obowiązki fundatora są niezbywalne, a fundator nie odpowiada za zobowiązania fundacji rodzinnej.

Fundator wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100 000 zł.

Działalność gospodarcza fundacji tylko w ograniczonym zakresie

Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w ograniczonym zakresie:

• zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
• najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
• przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze,mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniachoraz podmiotach;
• nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
• udzielania pożyczek (spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje;spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik;beneficjentom);
• obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
• określonych działalności w związku z prowadzonym gospodarstwem rolnym.

Od 22 maja 2023 r. przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych będą miały zastosowanie również do fundacji rodzinnej, fundacji rodzinnej w organizacji oraz spółek jawnych, mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których wspólnikiem jest co najmniej jedna fundacja rodzinna.

Zwolnienie z CIT dla fundacji rodzinnych

Fundacja rodzinna będzie korzystać ze zwolnienia podmiotowego (art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), z pewnymi zastrzeżeniami. Zwolnienie to nie ma zastosowania do podatku od przychodów z budynków (art. 24b ustawy o podatku dochodowym od osób prywatnych). Ponadto, podatek dochodowy od przekazanego lub postawionego do dyspozycji, przez fundację rodzinną, bezpośrednio lub pośrednio, świadczenia dla beneficjenta, a także mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, wynosi 15 proc. podstawy opodatkowania. Podstawę opodatkowania stanowi przychód odpowiadający wartości świadczenia lub mienia, a w przypadku rozwiązania fundacji rodzinnej, przychód odpowiadający wartości mienia pomniejsza się o wartość podatkową mienia wniesionego przez fundatora. Przez wartość podatkową mienia, rozumie się wartość niezaliczoną uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, jaka zostałaby przyjęta przez fundatora za taki koszt, gdyby składnik został przez niego odpłatnie zbyty przed wniesieniem go do fundacji rodzinnej, nie wyższą jednak od wartości rynkowej tego mienia. Tak obliczony podatek podlega wpłacie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym świadczenie lub mienie, zostały przekazane lub postawione do dyspozycji. Jeżeli fundacja rodzinna będzie prowadziła działalność gospodarczą wykraczającą poza zakres określony w ustawie o fundacji rodzinnej, wówczas stawka podatku dochodowego od osób prawnych będzie wynosić 25 proc. podstawy opodatkowania oraz fundacja rodzinna nie będzie mogła korzystać ze zwolnień i odliczeń przysługujących innym podmiotom, a określonych w art. 17- art. 18f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podstawa prawna:

• art. 2, art. 5, art. 11, art. 13, art. 16, art. 17, art. 26, art. 133, art. 145 ustawy z 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz.U. z 2023 r., poz. 326)

Przychody beneficjenta fundacji rodzinnej z tytułu otrzymania lub postawienia do dyspozycji świadczenia w postaci składników majątkowych oraz mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, zalicza się do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 20 ust. 1g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Jeżeli przedmiotem tego świadczenia lub tym mieniem nie są pieniądze lub wartości pieniężne, przychód powstaje w ostatnim dniu miesiąca, w którym podatnik otrzymał takie świadczenie lub mienie, a w przypadku świadczenia lub mienia przysługującego za okres dłuższy niż miesiąc, przychód powstaje w ostatnim dniu każdego miesiąca, za który świadczenie lub mienie przysługuje.

Zwolnienie z PIT dla fundatorów i beneficjentów

Wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych (art. 21 ust. 1 pkt 157 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) są przychody z powyższego źródła:

• fundatora albo osoby będącej w stosunku do fundatora osobą, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 o podatku od spadków i darowizn (czyli będącej małżonkiem, zstępnym, wstępnym, pasierbem, rodzeństwem, ojczymem, macochą), uprawnionych do otrzymania mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej,
• beneficjenta fundacji rodzinnej z tytułu świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej, jeżeli beneficjentem jest fundator albo osoba będąca w stosunku do fundatora osobą, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 o podatku od spadków i darowizn (czyli będąca małżonkiem, zstępnym, wstępnym, pasierbem, rodzeństwem, ojczymem, macochą).

Powyższe zwolnienie stosuje się do części osiąganych przychodów, odpowiadającej proporcji, o której mowa w art. 27 ust. 4 ustawy o fundacji rodzinnej, według stanu na dzień uzyskania przychodu. Dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych określa się proporcję wartości mienia wniesionego do fundacji rodzinnej przez każdego z fundatorów lub przez fundację rodzinną. Proporcję określa się w części, w jakiej pozostaje suma wartości składników mienia wniesionego do fundacji rodzinnej przypadająca na tego fundatora lub fundację rodzinną, do wartości sumy mienia wniesionego przez wszystkich fundatorów i fundację rodzinną. Zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w zakresie alimentów) nie stosuje się do świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust.2 ustawy o fundacji rodzinnej.

15-proc. zryczałtowany podatek dochodowy

Od przychodów, niekorzystających ze zwolnienia od podatku, fundacja rodzinna jako płatnik  musi pobrać 15-proc. zryczałtowany podatek dochodowy (art. 30 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Jeżeli przedmiotem świadczenia lub mieniem nie są pieniądze lub wartości pieniężne oraz takie świadczenie lub mienie przysługują podatnikowi za okres dłuższy niż miesiąc, przy obliczaniu zryczałtowanego podatku za poszczególne miesiące przyjmuje się ich wartość przypadającą na jeden miesiąc. Jeżeli przedmiotem świadczenia lub mieniem nie są pieniądze lub wartości pieniężne, podatnik jest obowiązany wpłacić płatnikowi kwotę należnego zryczałtowanego podatku w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik otrzymał takie świadczenie lub mienie, przy czym wpłatę uznaje się za podatek pobrany przez płatnika.

Podstawa prawna:

• art. 2 ust. 2, art. 27 ust. 4, art. 28 ust. 1, art. 132, art. 145 ustawy z 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz.U. z 2023 r., poz. 326)
• art. 4a ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1043 ze zm.)

Razem z Polskim Ładem wprowadzono przepisy dla osób, które pomimo osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego nadal pozostają aktywne zawodowo i nie pobierają świadczeń emerytalno-rentowych. Co ważne, okoliczność późniejszego przyznania i wypłacenia świadczenia emerytalnego nie ma wpływu na skorzystanie z ulgi dla pracujących seniorów i prawo do zwolnienia przedmiotowego w odniesieniu do uzyskanych przychodów.

Potwierdził to właśnie dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Wnioskodawczyni w wieku powyżej 60 lat, pomimo posiadania uprawnień z tytułu wieku, nie pobierała dotychczas emerytury. Jak wskazała, prowadziła działalność gospodarczą, odprowadzając składki na ubezpieczenie społeczne. Kilka miesięcy temu wnioskodawczyni zdecydowała się złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie emerytury, co skutkowało wydaniem pozytywnej decyzji odnośnie przyznania emerytury oraz otrzymaniem pod koniec roku pierwszego przelewu świadczeń emerytalnych.

Ulga dla pracującego seniora a emerytura

Wnioskodawczyni ma zamiar skorzystać podczas rozliczenia rocznego ze zwolnienia od podatku dochodowego przychodów otrzymanych przez nią po ukończeniu 60. roku życia do wysokości nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł. Za podstawę możliwego zwolnienia Wnioskodawczyni uznaje spełnienie warunku podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu wskazanych przychodów przez większą połowę roku podatkowego oraz fakt nieotrzymywania emerytury, pomimo nabycia do niej uprawnień. Wnioskodawczyni nie korzystała z ulgi dla pracującego seniora w miesięcznych rozliczeniach roku podatkowego. Wskazała również, że przychody z tytułu wykonywanej działalności gospodarczej przekroczyły kwotę 85 528 zł.

Z zapytaniem dotyczącym uprawnienia do skorzystania ze wskazanego zwolnienia, mimo pobierania od końca roku podatkowego emerytury, Wnioskodawczyni zwróciła się do dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Uważała, że ma rację i jest uprawniona do skorzystania w rocznym rozliczeniu podatkowym ze zwolnienia od PIT przychodów do kwoty nieprzekraczającej 85 528 zł, mimo pobieranej już emerytury. Uznała, że kluczowym i wartym zwrócenia uwagi jest fakt odprowadzania przez znaczną część roku składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, pomimo posiadania praw emerytalnych ze względu na wiek. Na potwierdzenie swojej tezy Wnioskodawczyni powołała się na interpretację podatkową KIS z 10 czerwca 2022r. nr 015-KDIT2.4011.316.2022.1.HD, zgodnie z którą "w sytuacji, gdy przez znaczną część roku podatnik skorzysta z ulgi dla pracującego seniora, a następnie przejdzie na opodatkowaną emeryturę, to nie straci prawa do tej ulgi i nie będzie zobowiązany zapłacić podatku od kwoty, która została zwolniona od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych".

Na skutek takiej argumentacji dyrektor KIS uznał stanowisko wnioskodawczyni za prawidłowe (interpretacja indywidualna z 17 lutego 2023 r. nr 0115-KDIT2.4011.789.2022.1.ŁS).

Kluczowe niepobieranie emerytury lub renty

Jak wskazał organ, opodatkowaniu PIT podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych w katalogu ustawowym zwolnień przedmiotowych oraz tych dochodów, od których zaniechano poboru podatku. Przedmiotowa ustawa o PIT wyraźnie rozróżnia źródła przychodów, a także sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Jednakże, jak organ wskazał, odrębnym źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza, bowiem przychód z prowadzenia takiej działalności stanowią kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Co ważne i na co również dyrektor KIS zwrócił uwagę, to art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są m. in. przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym oraz mimo nabycia uprawnienia nie otrzymuje m.in. emerytury lub renty rodzinnej.

Zgodnie z twierdzeniem organu, z ulgi dla pracujących seniorów jako przywileju podatkowego mogą skorzystać kobiety po ukończeniu 60. roku życia i mężczyźni po ukończeniu 65. roku życia pod warunkiem podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu uzyskania objętych zwolnieniem przychodów. Zwolnienie z opodatkowania PIT przychodów osiągniętych przez pracujących seniorów w ramach stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, umów zlecenia czy też pozarolniczej działalności gospodarczej (opodatkowanej według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub ryczałtem ewidencjonowanym) jest limitowane - dotyczy bowiem przychodów w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Do skorzystania ze zwolnienia konieczne jest niepobieranie m. in. emerytury czy renty.

Podstawa prawna:

• art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2647 ze zm.)

Honorowi dawcy krwi mogą skorzystać ze specjalnej ulgi podatkowej w rocznym PIT. Odliczenie zależy od ilości oddanej krwi. Trzeba jednak pamiętać, żeby mieć potwierdzenie wydane przez stację krwiodawstwa. By skorzystać z ulgi, trzeba rozliczać PIT. Jeśli więc dziecko jest krwiodawcą, ale nie zarabia, rodzic ulgi na krew nie odliczy.

Więcej na ten temat w tekście w serwisie Prawo.pl >>