1 czerwca 2023 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja właśnie została opublikowana w Dzienniku Ustaw.

Wśród zmian przewidzianych w pakiecie SLIM VAT 3, które dotyczą ustawy o podatku od towarów i usług, wskazać można:

• podwyższenie do 2 mln euro limitu wartości sprzedaży (wraz z kwotą podatku) relewantnego dla uzyskania statusu małego podatnika,
• modyfikację zasad i trybu wydawania, zmiany i uchylania wiążącej informacji stawkowej,
• określenie zasad stosowania przez podatnika VAT kursu przeliczeniowego dla faktury korygującej, jeżeli pierwotna faktura została wystawiona w walucie obcej,
• modyfikację zasad wykazywania przez podatnika podatku od towarów i usług wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów ze stawką 0 proc.,
• uszczegółowienie definicji bagażu osobistego podróżnego przybywającego z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju stosowanej na potrzeby zwolnienia od podatku od towarów i usług importu towarów przywożonych w tym bagażu,
• zniesienie wymogu posiadania przez podatnika podatku od towarów i usług faktury dokumentującej wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów jako warunku skorzystania z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tego tytułu,
• liberalizację przesłanek szybszego zwrotu podatku od towarów i usług podatnikom dokonującym transakcji bezgotówkowych,
• modyfikację zasad ustalania sankcji VAT.

Natomiast do najistotniejszych zmian w zakresie pozostałych ustaw należy zaliczyć:

• częściowe ujednolicenie zasad i trybu wydawania, zmiany i uchylania wiążącej informacji stawkowej, wiążącej informacji akcyzowej, wiążącej informacji taryfowej oraz wiążącej informacji o pochodzeniu towaru,
• wprowadzenie możliwości przymusowego dochodzenia podatku od towarów i usług, który będzie rozliczony w korektach deklaracji składanych poza procedurami szczególnymi w Polsce jako państwie członkowskim konsumpcji, w przypadku gdy miejscem opodatkowania transakcji jest Polska, natomiast państwem jego identyfikacji do procedury szczególnej jest inne państwo i w tym państwie została złożona deklaracja,
• podwyższenie kwot wolnych od podatku w podatku od spadków i darowizn,
• rozszerzenie katalogu dochodów (przychodów) traktowanych jako osiągane na terytorium Polski przez podatników podlegających ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób fizycznych,
• rozszerzenie katalogu przychodów z kapitałów pieniężnych oraz katalogu zwolnień od podatku,
• modyfikację zakresu podmiotowego ulgi rehabilitacyjnej oraz warunków korzystania z tzw. ulgi na dziecko,
• rozszerzenie katalogu dochodów (przychodów), od których podatek dochodowy od osób fizycznych pobiera się w wysokości 19 proc.,
• zmianę zasad udostępniania podatnikom zeznań podatkowych za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego,
• rozszerzenie katalogu środków, którymi może być uznany rachunek VAT,
• zmianę właściwości rzeczowej niektórych organów podatkowych,
• wprowadzenie nowej instytucji prawnej, tj. przeglądu wydatków.

Ustawa, z wyjątkami, wchodzi w życie 1 lipca 2023 r.

Podstawa prawna:

• ustawa z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1059 ze zm.)

Kolejna odsłona pakietów z cyklu SLIM VAT, tym razem w wersji 3, wchodzi w życie już za niecały miesiąc, bo 1 lipca 2023 r. Istotne zmiany zostaną wprowadzone nie tylko na gruncie podatku od towarów i usług, ale również na gruncie innych ustaw, w tym. m.in. przepisów dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Zmiany w ryczałcie dla małżonków

Jedną z najważniejszych zmian, jakie zostaną wprowadzone, są przepisy dotyczące opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych najmu w przypadku małżonków – dotychczas w momencie przekroczenia kwoty 100 tys. zł przez oboje małżonków łącznie zastosowanie do nadwyżki ponad tą kwotę miała stawka ryczałtu w wysokości 12,5 proc. Art. 8 ustawy z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wprowadza powyższe zmiany, uaktualniając brzmienie art. 12 ust. 13 w następujący sposób: „W przypadku małżonków, którzy złożyli oświadczenie określone w ust. 6, kwota przychodów, o której mowa w ust. 1 pkt 4, wynosi 200 000 zł”. Jest to istotna i korzystna zmiana, oznacza ona bowiem, że małżonkowie, między którymi istnieje wspólność majątkowa, a całość przychodów z tytułu najmu jest opodatkowana przez jednego z nich, mogą do kwoty 200 000 zł stosować stawkę ryczałtu w wysokości 8,5 proc. Co istotne, powyższa modyfikacja będzie dotyczyć już przychodów osiąganych od 1 stycznia 2023 r.

Ulga na dzieci z nową preferencją

Razem z nowymi przepisami zmienia się także sposób korzystania z ulgi na dzieci w przypadku podatników posiadających dziecko niepełnosprawne. Obecne brzmienie przepisów wskazuje, że skorzystanie z ulgi na dziecko jest możliwe w przypadku posiadania jednego dziecka jedynie, jeśli łączne dochody rodziców nie przekroczą kwoty 112 tys. zł. Ustawa z 26 maja wprowadza w tym zakresie znaczącą zmianę – w przypadku posiadania jednego, ale niepełnosprawnego dziecka, nie będzie miał zastosowania limit dochodów, jakie mogą łącznie osiągnąć rodzice. Również, podobnie jak w przypadku przepisów dotyczących zmian w najmie dla małżonków, ulgę będzie można stosować już do dochodów za rok 2023. To kolejna ważna zmiana, bowiem przyznaje w tym zakresie preferencję rodzicom wychowującym niepełnosprawne dzieci.

Zmiany w uldze rehabilitacyjnej również korzystne

Zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczą innej ulgi, jaką jest ulga rehabilitacyjna – rozszerzeniu ulega krąg osób uprawnionych do jej zastosowania. Od 1 lipca 2023 r. ulgę będą mogli zastosować również podatnicy, na których utrzymaniu w roku podatkowym pozostają następujące osoby niepełnosprawne: osoby będące w stosunku do podatnika lub jego małżonka osobami zaliczanymi do I grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn (najbliższa rodzina) lub dziecko obce przyjęte na wychowanie przez podatnika lub jego małżonka. Jednakże ustawa przewiduje warunek dochodowy – dochody tych osób niepełnosprawnych, w stosunku do których podatnik sprawuje opiekę, nie mogą przekroczyć dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Ulgę w stosunku do rozszerzonego kręgu osób będzie można zastosować pierwszy raz w zeznaniu składanym za 2023 rok.

JPK w podatku dochodowym

Podatnicy podatku dochodowego będą mieli kolejny obowiązek w zakresie przesyłania plików JPK dotyczących prowadzonych ksiąg. Obowiązkowe przesyłanie jednolitych plików kontrolnych będzie obowiązywać za rok obrotowy rozpoczynający się po dniu:

• 31 grudnia 2024 r. – w przypadku podatkowych grup kapitałowych oraz podatników i spółek niebędących osobami prawnymi, u których wartość przychodu uzyskanego w poprzednim odpowiednio roku podatkowym lub roku obrotowym przekroczyła równowartość 50 mln euro przeliczonych na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym rok podatkowy lub obrotowy;
• 31 grudnia 2025 r. – w przypadku podatników i spółek niebędących osobami prawnymi, obowiązanych do przesyłania plików JPK w zakresie podatku VAT (JPK_VAT);
• 31 grudnia 2026 r. – w przypadku pozostałych podatników i spółek niebędących osobami prawnymi.

Podstawa prawna:

• ustawa z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 1059)

Jedną z najchętniej stosowanych przez podatników ulg jest ulga mieszkaniowa, pozwalająca na zastosowanie zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży nieruchomości przed upływem pięciu lat od jej nabycia, w wysokości odpowiadającej iloczynowi dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z ich odpłatnego zbycia. Dla skorzystania z ulgi konieczne jest w zeznaniu PIT-39 składanym za rok podatkowy w terminie do 30 kwietnia kolejnego roku wykazanie kwoty, która będzie poniesiona na własne cele mieszkaniowe, a także – oczywiście – jej faktyczne wydatkowanie w ciągu trzech lat od końca roku, w którym został osiągnięty przychód ze sprzedaży nieruchomości.

Spór o własne cele mieszkaniowe

Najwięcej wątpliwości w istocie ulgi mieszkaniowej budzi zwrot z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT - „własne cele mieszkaniowe”. Podatnicy niejednokrotnie zwracali się do organów podatkowych z wnioskami o interpretacje indywidualne, by potwierdzić że poniesione przez nich wydatki mogą być zakwalifikowane do wydatków na własne cele mieszkaniowe. Również z takimi wątpliwościami wystąpiła do organu podatniczka, która razem z mężem sprzedała posiadane mieszkanie przed upływem pięciu lat od jego nabycia (interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr 0114-KDWP.4011.6.2023.1.JCH).

Za środki uzyskane ze sprzedaży zamierzała wraz z małżonkiem nabyć nowe mieszkanie, w którym planują zamieszkać w przyszłości, gdy utrzymanie domu, w którym mieszkają obecnie, stanie się już zbyt uciążliwe. Do tej pory nowo zakupione mieszkanie planują wynajmować. Wnioskodawczyni powzięła wątpliwość, czy wydatki na zakup nowego mieszkania będą stanowić wydatki na własne cele mieszkaniowe w rozumieniu ustawy.

Organ stwierdził, że takich wydatków wnioskodawczyni nie będzie mogła zaliczyć do wydatków na własne cele mieszkaniowe, w związku z tym nie przysługuje jej prawo do skorzystania z ulgi mieszkaniowej w stosunku do dochodu ze zbycia dotychczas posiadanego mieszkania. Co ważne, organ jednocześnie wskazał, że jeśli podatnik nabywa nieruchomość z zamiarem realizowania w niej własnego celu mieszkaniowego, to fakt, że wcześniej nieruchomość będzie wynajmowana, nie stoi jeszcze na przeszkodzie dla zastosowania ustawowego zwolnienia.

Jednakże, w tej konkretnej sytuacji, nabycie lokalu mieszkalnego, w którym wnioskodawczyni w przyszłości zamierza zamieszkiwać, nie może być uznane za realizację własnego celu mieszkaniowego, bowiem zdaniem organu jest to zamiar przyszły i niepewny, a okres, przez jaki nieruchomość będzie wynajmowana, nie jest ściśle określony, dlatego argument, że w bliżej nieokreślonej przyszłości wnioskodawczyni planuje zamieszkać w kupionym mieszkaniu, nie stanowi o tym, że zostanie zrealizowany własny cel mieszkaniowy.

Inne wątpliwości

Nie tylko przesłanki do zastosowania ulgi mogą budzić wątpliwości. W niedawnym wyroku NSA potwierdził stanowisko WSA w Warszawie, tym samym nie zgadzając się ze stanowiskiem organu podatkowego w zakresie „dziedziczenia” ulgi mieszkaniowej (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 maja 2023 r., sygn. II FSK 1324/20). Sprawa dotyczyła spadkobiercy zmarłego podatnika, który przed śmiercią sprzedał mieszkanie i zamierzał skorzystać z ulgi mieszkaniowej, jednak zmarł przed terminem złożenia zeznania PIT-39, w którym miał wykazać dochód zwolniony. Spadkobierca uważał, że w związku z tym, że ulga mieszkaniowa – w jego ocenie – stanowi prawo majątkowe, w takim wypadku podlega dziedziczeniu, czego konsekwencją jest możliwość zastosowania ulgi do odziedziczonego majątku ze sprzedaży mieszkania przez spadkodawcę.

Organ podatkowy nie zgodził się z wnioskodawcą. Zdaniem organu ulga mieszkaniowa stanowi prawo ściśle związane z osobą zmarłego, w związku z czym nie podlega dziedziczeniu. Co za tym idzie, spadkobierca nie ma możliwości do skorzystania ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT.

Sprawa trafiła do WSA w Warszawie, gdzie sąd przychylił się do stanowiska podatnika stwierdzając, że określone zwolnienie stanowi prawo majątkowe, i jako takie może być dziedziczone. Również na takim stanowisku stanął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 maja 2023 r. Ponadto NSA zwrócił uwagę, że uprawnienie do skorzystania z ulgi realizuje się w momencie złożenia zeznania rocznego PIT-39. Podatnik nie ma obowiązku informowania organu w momencie zbycia nieruchomości, od której przypadałby podatek do zapłaty, że z takiej ulgi zamierza skorzystać. Jednocześnie NSA potwierdził, że zwolnienie to jest prawem majątkowym, co oznacza, że podlega dziedziczeniu. Dlatego też, jeśli spadkobierca odziedziczone pieniądze przeznaczy na własne cele mieszkaniowe w ustawowym terminie, wówczas będzie posiadał uprawnienie do skorzystania z ulgi mieszkaniowej.

Podstawa prawna:

• art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2647 ze zm.)

10 czerwca wejdą w życie dwa rozporządzenia ministra finansów w sprawie przesyłania oświadczenia płatnika w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz w sprawie przesyłania oświadczenia płatnika w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Nowe rozporządzenia określają sposób przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej oświadczenia płatnika o posiadaniu dokumentów wymaganych przez przepisy prawa podatkowego dla zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, oraz nieposiadaniu wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość zastosowania stawki podatku, zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Zgodnie z rozporządzeniami, oświadczenie płatnika opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym ma być przesyłane za pomocą oprogramowania interfejsowego dostępnego na stronie, której adres jest podany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Dowodem złożenia oświadczenia płatnika będzie urzędowe poświadczenie odbioru, wydane przez elektroniczną skrzynkę podawczą systemu teleinformatycznego administracji skarbowej po przeprowadzeniu prawidłowej weryfikacji struktury logicznej, poprawności danych i podpisu elektronicznego. Struktura logiczna urzędowego poświadczenia odbioru oświadczenia płatnika będzie udostępniana w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Podstawa prawna:

• art. 41 ust. 28 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2647 ze zm.)
• art. 26 ust. 10 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2587 ze zm.)
• rozporządzenie ministra finansów z 18 maja 2023 r. w sprawie przesyłania oświadczenia płatnika w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U. poz. 1016)
• rozporządzenie ministra finansów z 18 maja 2023 r. w sprawie przesyłania oświadczenia płatnika w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U. poz. 1017)

Wraca temat czynności sprawdzających. Resort finansów zapowiada gruntowne zmiany w podejściu do podatników – zamiast kontrolować, będzie prowadził czynności sprawdzające. Ma to ulżyć przede wszystkim przedsiębiorcom. Problem jednak w tym, że czynności sprawdzające cały czas wykorzystywane są przez skarbówkę do prowadzenia ukrytych kontroli. Istnieje więc ryzyko, że samowola fiskusa zostanie teraz po prostu zalegalizowana.

Więcej na ten temat w tekście w serwisie Prawo.pl >>

Przedsiębiorcy domagają się wytycznych Ministerstwa Finansów, w jaki sposób zweryfikować, czy odbiorcą faktury jest przedsiębiorca, czy osoba fizyczna. Bez tego obowiązkowe stosowanie Krajowego Systemu e-Faktur będzie utrudnione. Według ekspertów, o charakterze sprzedaży powinien decydować fakt, czy nabywca podał sprzedawcy swój numer NIP. MF zapowiada kampanię informacyjną, ale po uchwaleniu ustawy.

Więcej na ten temat w tekście w serwisie Prawo.pl >>